Na początku grudnia br. w wykazach legislacyjnych i programowych Rady Ministrów zostały opublikowane założenia projektu nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Przewidziano w nim dopuszczenie faktury ustrukturyzowanej, będącej rodzajem faktury elektronicznej, jako pełnoprawnego dokumentu potwierdzającego transakcje w obrocie gospodarczym. Platformą do wymiany elektronicznych faktur ustrukturyzowanych ma być specjalnie w tym celu zbudowany system teleinformatyczny – Krajowy System e-Faktur (KSeF) – Centralny Rejestr Faktur.

Projekt nowelizacji ustawy o VAT ma zostać przyjęty i skierowany do dalszych prac sejmowych w I kwartale 2021 roku. Pod koniec listopada br. wiceminister finansów odpowiadając na zapytanie poselskie poinformował, że w IV kwartale 2021 r. planowane jest wprowadzenie elektronicznych faktur ustrukturyzowanych jako fakultatywnych dla podatników. Oznacza to możliwość wystawiania i otrzymywania faktur za pośrednictwem uprzednio przygotowywanego Krajowego Systemu e-Faktur. Zgodnie z tym, co zapowiadał w połowie 2020 roku pełnomocnik ministra finansów ds. informatyzacji, jeżeli system się sprawdzi, będzie on podstawowym medium do wymiany faktur elektronicznych.

Krajowy System e-Faktur (KSeF)

Dostęp do Krajowego Systemu e-Faktur będzie możliwy za pośrednictwem konta, które jest przygotowane w ramach projektu e-Urząd Skarbowy (e-US). Przedsiębiorca będzie wystawiał faktury w swoim systemie księgowym i przekazywał je za pomocą własnego konta w e-US do KSeF, skąd odbiorca faktury ją pobierze i zaksięguje w swoim systemie.

Powyższy proces ma upowszechnić jednakowy format faktury elektronicznej w postaci tzw. faktury ustrukturyzowanej, co w konsekwencji ma zminimalizować liczbę błędów i pomyłek. Jednak ważniejszym celem tych zmian zdaje się być wzmocnienie i uproszczenie kontroli rozliczania podatku VAT, gdyż Ministerstwo Finansów będzie mogło zdalnie monitorować proces wymiany faktur pomiędzy podatnikami. Niestety nic nie wskazuje na to, aby organy podatkowe zrezygnowały z raportowania JPK po wprowadzeniu KSeF, ponieważ pliki kontrolne dają informację, które z faktur i w jaki sposób podatnik zaewidencjonował w deklaracji VAT.

Zachęty dla podatników

Podatnicy wykorzystujący KSeF nie będą musieli samodzielnie archiwizować faktur elektronicznych. Otrzymają do nich dostęp w systemie teleinformatycznym Ministerstwa Finansów. Ponadto ci, którzy zdecydują się na wykorzystywanie tylko KSeF uzyskają skrócony termin zwrotu VAT z 60 do 45 dni. Nie wydaje się to atrakcyjną zachętą dla podatników, tym bardziej, że stosowanie mechanizmu podzielonej płatności (split payment) umożliwia zwrot już po 25 dniach.

Elektroniczne fakturowanie a zamówienia publiczne

Ustawa wdrażająca dyrektywę unijną o obrocie elektronicznych faktur obowiązuje w Polsce od 18 kwietnia 2019 r. i funkcjonuje tylko w sektorze zamówień publicznych. Publiczny podmiot zamawiający ma obowiązek przyjęcia od wykonawcy e-faktury, którą otrzyma za pośrednictwem elektronicznej platformy rządowej (Platformy Elektronicznego Fakturowania), chociaż w świetle polskich przepisów wysyłanie takiej e-faktury nie jest obowiązkowe dla wykonawcy. Niewykluczone więc, że w sektorze zamówień publicznych stosowanie obowiązkowego KSeF nastąpi najszybciej.

Wprowadzenie Centralnego Rejestru Faktur nie jest polskim pomysłem. Na stosowanie ustrukturyzowanych elektronicznych faktur i ministerialnej platformy ich wymiany zdecydowały się już Włochy, Portugalia, a w mniejszym zakresie Węgry i Hiszpania. Szczególnie w Portugalii system ten jest bardzo dobrze oceniany przez organy podatkowe. Czy w Polsce oceny będą równie pozytywne – okaże się w przyszłym roku.